Toegankelijk lesmateriaal, hoe organiseer je dat?
Met weinig moeite iedere leerling laten meedoen
Verwijder onnodige informatie van de muren in de klas
Moet alle informatie in het klaslokaal nu, op dit moment, ook daadwerkelijk zichtbaar zijn? Hang een beperkte hoeveelheid informatie op vaste plekken aan de muren. En op het moment dat het ertoe doet. Zorg voor voldoende ‘witruimte’ voor meer overzicht en rust, net als op pagina’s met teksten en afbeeldingen.
Kies samen met de leerling de gewenste leesvorm
Lesmateriaal is in alle leesvormen beschikbaar. Denk aan tekst en afbeeldingen in gesproken vorm, in braille of in vergrote vorm. Zo ook zijn schoolboeken in verschillende vormen en formaten. Deze kun je eenvoudig bij Dedicon bestellen. Overleg met de leerling zelf over wat voor hem of haar het best past. Dat bespaart je later tijd! Bekijk dit handige overzicht van alle leesvormen.
Bied extra lesmateriaal in toegankelijk vorm aan
Soms zijn aangepaste leesvormen niet direct voorhanden in de klas. Dan zul je als leerkracht zelf de lesstof toegankelijk moeten maken. Je kunt dan aan vele knoppen draaien. Denk aan lettertypes, contrast, kleurgebruik, afbeeldingen en nog veel meer. Bekijk hoe je zelf lesmateriaal kunt aanpassen met deze praktische tips:
- Tekst
- Word-bestanden
- Leesbaarheid
- Structuur
- Lay-out
- Typografie
- Kleur & contrast
- Beeldmateriaal
Bied extra lesstof ook digitaal aan
Bied zo mogelijk informatie en lesmateriaal in digitale vorm aan. Blinde leerlingen bijvoorbeeld werken dikwijls met een brailleleesregel. Daarmee kunnen zij digitale teksten in braille lezen. Onze collega Davy laat zien hoe hij leest met een brailleleesregel:
Ook zijn er veel leerlingen met een leesbeperking die digitale informatie laten voorlezen. Steeds meer apparaten, zoals smartphones, pc’s en laptops, hebben een ingebouwde voorleesfunctie voor teksten en een schermlezer die voorleest wat er op het beeldscherm gebeurt. En behalve het voorlezen van tekst op een smartphone of laptop, kan tekst ook heel eenvoudig worden vergroot. Lees bijvoorbeeld dit artikel over de voorleesfunctie op iPhones en iPads. Of het artikel over de voorleesfunctie in Google Chrome.
Kortom, met digitaal lesmateriaal kan de leerling zelfstandig (en vaak ook eerder) aan de slag. Wat een tijdwinst! En ook nog milieubewust.
Spreek zelf de tekst in
Zelf een boodschap inspreken of tekst voorlezen op je mobieltje kan natuurlijk ook! Je kunt het vervolgens in een groepsapp delen. Het voordeel is dat je daarmee alle leerlingen bereikt. Dit lijkt misschien wat meer tijd te kosten, maar hierdoor kunnen alle leerlingen zich goed voorbereiden op een opdracht, brengen de juiste spullen mee naar school en weten wat ze moeten doen. Dat scheelt achteraf het nodige 'herstelwerk' en dus alsnog tijdwinst!
En wil je zelf geen tijd spenderen aan het voorlezen van teksten, laat het dan een ander (klasgenoot, ouder) doen!
Gebruik digitale afbeeldingen
Is je leerling slechtziend, dan helpt een digitale versie van de afbeelding. Deze kan eenvoudig op het scherm van een laptop of iPad worden vergroot.
Beschrijf afbeeldingen
Beschrijf in tekst (digitaal) de inhoud van informatieve afbeeldingen, zodat de leerling er altijd gebruik van kan maken. Dat lijkt eenvoudiger dan het is! Want hoe omschrijf je een spotprent in het geschiedenisboek? Hoe een astronaut eruitziet? Of het verschil tussen een haas en een konijn? Een goede beeldbeschrijving brengt de visuele essentie over. Wil je je meer verdiepen in deze materie? Lees dan eens dit artikel over beeldbeschrijving.
Belangrijk ook: beschrijf niet alleen afbeeldingen in lesboeken of bij opdrachten. Vertel de leerling ook hoe de versieringen in de klas eruit zien en omschrijf de sfeer in de klas. De leerling wil daar graag ook van meegenieten.
Gebruik voelbare tekeningen en modellen
Zoek niet verder; in veel gevallen is het wiel al uitgevonden! Zo hebben de onderwijsspecialisten van Dedicon voelbare tekeningen ontwikkeld. Of voelbare modellen. Daarmee leg je heel handig een bepaald thema of begrip uit. Een thema zoals Pasen bijvoorbeeld. Of wat schaduw is. Of hoe groot een boom is ten opzichte van een mens. Leerlingen kunnen hier dan zelf mee aan de slag. Dat vinden zij prettig én het levert jou veel tijdwinst op!
In de webshop van Dedicon vind je een een grote collectie voelbare tekeningen.
Maak gebruik van de gratis conversiedienst
Met de gratis conversiedienst van Dedicon kun je heel eenvoudig en snel teksten omzetten naar audio. Met één druk op de knop is je huiswerkopdracht zo ook voor een blinde leerling geschikt. In een formaat waarmee de leerling wel uit de voeten kan.
Met de conversiedienst kun je overigens ook afbeeldingen van tekst omzetten naar tekst die kan worden voorgelezen. Handig!